ZDOBNICTWO DREWNIANYCH DOMÓW NA BIAŁOSTOCCZYŹNIE (wydanie III)

ZDOBNICTWO DREWNIANYCH DOMÓW NA BIAŁOSTOCCZYŹNIE (wydanie III), Artur Gaweł, Wasilków 2021

Okładka książki

Po dziesięciu latach autor wrócił do tematu zdobnictwa drewnianych domów na Białostocczyźnie wprowadzając znaczące zmiany. Rozszerzony został tekst, dwukrotnie powiększona została liczba fotografii i rysunków, co w sumie dało blisko tysiąc ilustracji. Album ma też dwukrotnie większy niż w przypadku dwóch poprzednich wydań format, co ma istotne znaczenie w przypadku tego typu publikacji. Większe fotografie zdecydowanie lepiej oddają urok drewnianych budynków i zdobiących je detali, pozwalając czytelnikowi podziwiać każdy ich szczegół.

Wartość materiału ilustracyjnego zawartego w książce wynika z jego dokumentacyjnego charakteru. Z roku na rok ubywa drewnianych domów o walorach zabytkowych, a te które jeszcze pozostały, straciły w wyniku remontów swój pierwotny wygląd, w tym także zdobiące je detale, takie jak nadokienniki, listwy podokapowe czy też okiennice. Obecnie na masową skalę wymienia się drewniane okna na wykonane z PCV, a dodatkowo estetykę budynków całkowicie burzy montowanie przyłączy energetycznych z biegnącymi na zewnątrz ścian białymi karbowanymi rurami. Dziś wykonanie zdjęć, na których budynki wyglądają tak, jak tuż po ich wybudowaniu, jest praktycznie niemożliwe, a wiele z zawartych w albumie fotografii ma wartość archiwalną, gdyż fotografowanych obiektów po prostu już nie ma.

Treść albumu zawarta jest w trzech rozdziałach. W pierwszym omówiona jest ogólna charakterystyka drewnianych budynków mieszkalnych na Białostocczyźnie, w drugim powstanie i rozwój zdobnictwa, opisana jest technika wykonywania detali wraz z charakterystyką motywów zdobniczych. Trzeci rozdział, najobszerniejszy, przedstawia detale zdobnicze wiejskich domów, począwszy od ozdobnego szalowania ścian i szczytów, przez detale zdobiące same szczyty takie jak wiatrownice, rogowniki, sterczyny, czy wiatrowskazy, po zdobienia okien, naroży oraz drzwi.

Przedstawiony w publikacji materiał ilustracyjny został zebrany w blisko czterystu miejscowościach, co wymagało wielu lat pracy. Jak pisze we wstępie autor, album jest podsumowaniem jego blisko trzydziestoletniej pracy dokumentacyjnej w terenie, najstarsze zdjęcia i rysunki są powstały w 1993 roku.

NAKŁAD WYCZERPANY